ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

Το νερό είναι απαραίτητο για την ύπαρξη και την υποστήριξη της ζωής. Η ποιότητα των υδάτων αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της ποιότητας του περιβάλλοντος με καθοριστικής σημασίας αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία. Το ασφαλές και άμεσα διαθέσιμο νερό είναι σημαντικό για τη δημόσια υγεία, είτε χρησιμοποιείται για πόση, είτε για οικιακή χρήση, για παραγωγή τροφίμων ή για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Το ασφαλές και επαρκές νερό διευκολύνει την άσκηση της υγιεινής, η οποία αποτελεί βασικό μέτρο για την πρόληψη όχι μόνο διαρροϊκών ασθενειών, αλλά και οξειών αναπνευστικών λοιμώξεων και πολυάριθμων παραμελημένων τροπικών ασθενειών. Το μολυσμένο και κακής ποιότητας νερό προκαλεί πλήθος ασθενειών, επιδημίες λοιμωδών νοσημάτων και θανάτους. Ως υδατική ρύπανση ορίζεται η μόλυνση του νερού με επικίνδυνες χημικές ουσίες ή επιβλαβείς βιολογικούς παράγοντες, στους οποίους η έκθεση μέσω της κατανάλωσης και/ή χρήσης του μολυσμένου νερού ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, τα ζώα και τα φυτά.
Η διασφάλιση της ποιότητας των υδάτινων πόρων αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα παγκοσμίως. Ως εκ τούτου, η συστηματική παρακολούθηση ποιοτικών παραμέτρων τόσο στα επιφανειακά όσο και στα υπόγεια ύδατα είναι αναγκαία προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάστασή τους, να εντοπιστούν πηγές ρύπανσης και να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντoς και τη διαφύλαξη της υγείας του πληθυσμού. Το υδάτινο δυναμικό δέχεται πιέσεις από ανθρωπογενείς δραστηριότητες κυρίως, και συγκεκριμένα από: i) τη βιομηχανική δραστηριότητα, ii) τη χρήση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων στη γεωργία, iii) τους Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απόβλητων (ΧΑΔΑ) και iv) την κτηνοτροφική δραστηριότητα. Επίσης, επίδραση στην ποιότητα των νερών έχει και η κλιματική αλλαγή μέσω της επίπτωσης των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως πλημμυρών και πυρκαγιών. Πέρα από τους συμβατικούς ρύπους (οργανική ύλη, αμμωνιακά, νιτρικά και φωσφορικά άλατα, κ.α.), εξαιρετικής σημασίας για την ποιότητα του νερού και για τη δημόσια υγεία αποτελούν και οι μη συμβατικοί χημικοί ρύποι, οι όποιοι περιλαμβάνουν τα βαρέα μέταλλα (Cd, Zn, Cr, Hg, Pb, Ni, Cu, κλπ) και τις συνθετικές οργανικές ενώσεις (συνθετικά παρασιτοκτόνα, οργανοβρωμιωμένες ενώσεις, πολυχλωριωμένα διφαινύλια κ.α.). Οι ουσίες αυτές μπορεί να έχουν άμεση αλλά και μακροπρόθεσμη επίπτωση στα οικοσυστήματα αλλά και στην ανθρώπινη υγεία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας τη σημασία του ελέγχου της ποιότητας του νερού για την ανθρώπινη υγεία και τα οικοσυστήματα, έχει θεσπίσει και εφαρμόζει σχετική νομοθεσία. Οι κυριότερες ευρωπαϊκές οδηγίες για τη διασφάλιση της ποιότητας του νερού, οι οποίες έχουν εναρμονιστεί και με την εθνική νομοθεσία, είναι οι:

• Οδηγία 98/83/ΕΚ του Συμβουλίου της 3ης Νοεμβρίου 1998 σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (ΕΕ L 330 της 5.12.1998, σ. 32–54). Διαθέσιμη στο: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=celex%3A31998L0083)Οδηγία (ΕΕ) 2020/2184 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 435 της 23.12.2020, σ. 1–62). Διαθέσιμη στο: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=celex%3A32020L2184. Ενσωματωμένη στην Ελληνική Νομοθεσία με την ΚΥΑ Δ1(δ)/ΓΠ οικ. 27829/2023 (ΦΕΚ 3525/Β` 25.5.2023). Διαθέσιμη στο: https://www.e-nomothesia.gr/kat-agoranomikes-diatakseis/kya-d1dgp-oik-27829-2023.html 
• Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου , της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης τον τομέα της πολιτικής των υδάτων. Διαθέσιμη στο: https://ypen.gov.gr/wp-content/uploads/legacy/Files/Ydatikoi%20Poroi/Odhgia%20Plaisio/Odigia%20Plaisio.pdf
  Ενσωματωμένη στην Εθνική Νομοθεσία με το Νόμο 3199/2003 (ΦΕΚ Α/280/09.12.2003) Προστασία και διαχείριση των υδάτων – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000. Διαθέσιμος στο: https://ypen.gov.gr/perivallon/ydatikoi-poroi/odigia-plaisio-gia-ta-nera
• Οδηγία 2006/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και την κατάργηση της οδηγίας 76/160/ΕΟΚ. Διαθέσιμη στο:https://ypen.gov.gr/wp-content/uploads/legacy/Files/Ydatikoi%20Poroi/Aktes%20Kolimvisis/odhgia_2006_7_EK.pdf. Ενσωματωμένη στην εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ 8600/416/E103/2009 (ΦΕΚ 356/Β/26-2-2009) «Ποιότητα και μέτρα διαχείρισης των υδάτων κολύμβησης, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2006/7/ΕΚ «σχετικά με την διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και την κατάργηση της οδηγίας 76/160/ΕΟΚ», του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Διαθέσιμη στο: https://www.e-nomothesia.gr/kat-periballon/prostasia-thalassiou-periballontos/koine-upourgike-apophase-8600-416-e103-2009.html